Ο Tod Papageorge (γεν. 1940, Portsmouth, New Hampshire) είναι Αμερικανός φωτογράφος με Ελληνικές ρίζες. Άρχισε να φωτογραφίζει κατά τη διάρκεια του τελευταίου εξαμήνου σπουδών του στο Πανεπιστήμιο του New Hampshire όπου αποφοίτησε το 1962 με Β.Α. στην Αγγλική λογοτεχνία. Μετά από μία τριετή περιπλάνηση σε διάφορες πόλεις των Η.Π.Α. μετακομίζει στην Νέα Υόρκη και γρήγορα γίνεται αποδεκτός από έναν μικρό κύκλο φωτογράφων που ασχολούνται με το μετασχηματισμό του ύφους της φωτογραφίας ντοκουμέντου. Οι φωτογραφίες τείνουν σε μια ποιητική μορφή που καθοδηγείται περισσότερο από την υποκειμενική αντίληψη, παρά από μία δημοσιογραφική κυριολεξία. Μέσα από αυτές τις αρχές διαμορφώνεται το περιβόητο «κίνημα» της Φωτογραφίας «δρόμου» των ‘60s στο οποίο και ο ίδιος συμμετέχει. Για το συγκεκριμένο είδος Φωτογραφίας έχει πει: Αυτή η φαινομενικά γελοία δραστηριότητα του να περπατάς κατά μήκος του δρόμου και να σηκώνεις μια μικρή φωτογραφική μηχανή, είναι τόσο ισχυρή, τόσο περίπλοκη και τόσο ανθεκτική στο να κατακτηθεί. Αν είχα την επιλογή ανάμεσα στο να κάνω αυτό η να κάθομαι σε ένα γραφείο κάπου… Πλάκα μου κάνεις; Εργάστηκε δίπλα στον Garry Winogrand το έργο του οποίου μαζί με των Eugene Atget, Robert Frank και Brassai αποτέλεσε τεράστια έμπνευση για αυτόν όπως ο ίδιος χαρακτηριστικά αναφέρει. Από το 1979 ως το 2011 διεύθυνε το τμήμα αποφοίτησης του Yale University School of Art. Φωτογραφίες του έχουν εκτεθεί σε πολλές χώρες του κόσμου ενώ υπάρχουν και σε Δημόσιες συλλογές. Έχουν εκδοθεί 3 μονογραφίες του και σχετικά πρόσφατα εκδόθηκε μια συλλογή με τα κείμενα που έχει γράψει κατά καιρούς για την φωτογραφία. Ευτύχησα το 2008, να δω την αναδρομική έκθεσή του, στα πλαίσια του APhF, με τις χαρακτηριστικές απαλές γκρίζες εκτυπώσεις του, που παρουσιάστηκε στην τότε Gallery Xippas της οδού Σοφοκλέους. Η έκθεση περιελάμβανε και κάποιες από τις φωτογραφίες που είχε κάνει στην Ακρόπολη τα καλοκαίρια του 1983 και του 1984. Για την φωτογραφία που παρουσιάζεται εδώ και που είναι από τις αγαπημένες του λέει: Αυτό που πρωτίστως με εντυπωσίασε σε αυτή τη σκηνή ήταν ο παράξενος κύκλος από ξύλινα ραβδιά, πέτρες και τενεκεδάκια σόδας που μοιάζει να προέρχεται από ένα είδος τελετουργικού. Δεν είχα καμία ιδέα γιατί κάποιος θα μπορούσε να συνθέσει κάτι τέτοιο. Ήταν αρχές της άνοιξης του 1980, σουρούπωνε στο Central Park κι εγώ ήμουν καθ’ οδό για το διαμέρισμά μου. Τότε είδα τον πατέρα και τον γιο. Υποθέτω ότι είναι ο γιος του, αλλά φυσικά, δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε ότι όντως είναι. Ο άνδρας χτένιζε τα μαλλιά του αγοριού. Μου δόθηκε η εντύπωση ότι ήταν ένα χτένισμα της τελευταίας στιγμής λίγο πριν από την επιστροφή στο σπίτι. Παράλληλα, ένιωσα ότι δεν ήταν Αμερικανοί γιατί αυτό είναι κάτι που ένας Αμερικανός δεν το κάνει. Σκέφτηκα πως υπήρχε ένα είδος ποιητικής σύνδεσης μεταξύ του τελετουργικού μικρού κύκλου και του τελετουργικού του πατέρα που χτενίζει τα μαλλιά του γιου του. Μου φάνηκε πως ήταν κάτι που μια φωτογραφία θα μπορούσε να βάλει μαζί. Αλλά όπως πήγαινα να την τραβήξω, συνειδητοποίησα πως αν βλέπαμε τη χτένα στο κεφάλι του αγοριού και όχι να χάνεται στο χέρι του πατέρα του ή πάνω από αυτόν, η εικόνα θα είχε τη σαφήνεια που θα έπρεπε, προκειμένου να έχει κάποιο νόημα συνολικά. Η προσπάθεια πρόβλεψης της στιγμής και στη συνέχεια η αποτύπωσή της στο φιλμ με μια αργή ταχύτητα κλείστρου σε μια σχετικά αδέξια φωτογραφική μηχανή μεσαίου φορμά ήταν ένα ερωτηματικό αλλά και μία πρόκληση στο να γίνουν όλα αυτά σωστά. Η δράση σε αυτή την εικόνα φυσικά και βρίσκεται στην παρουσία πατέρα-γιού που ορίζουν το συναρπαστικό της κέντρο αλλά τα δέντρα που είναι γυμνά από φύλλα καθώς και ο κύκλος με τα ασήμαντα αντικείμενα είναι τα δευτερεύοντα στοιχεία που συμβάλλουν σε μια συνεκτική έννοια. Ακόμα και στα πόδια του πατέρα και του γιου μπορείτε να δείτε έναν διαχωρισμό η μια διακλάδωση παρατηρώντας τους - μια γενιά μεταβιβάζει κάτι στην επόμενη. Όλο αυτό ήταν ζήτημα δευτερολέπτων, αλλά η φωτογραφική εικόνα το έκανε να έχει παντοτινή αίσθηση. 
Κείμενο, μετάφραση: Δημήτρης Τσεβάς.
Από τη συνέντευξη του φωτογράφου στον Leo Benedictus τον Ιούλιο του 2008.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου