Ο Andreas Feininger υπήρξε ένας από τους πλέον γόνιμους αλλά και πρωτοποριακούς φωτογράφους τόσο για την οπτική όσο και την τεχνική των εικόνων του. Γεννήθηκε το 1906 στο Παρίσι από Αμερικανούς γονείς Γερμανικής καταγωγής. Ο πατέρας του Lyonel Feininger γεννήθηκε το 1871 στη Νέα Υόρκη και ήταν ζωγράφος. Ο προπάππος του μετανάστευσε το 1848 από το Baden της Γερμανίας στις ΗΠΑ. Ο Feininger μεγάλωσε στη Γερμανία και σπούδασε αρχιτεκτονική στην περιβόητη Σχολή Bauhaus όπου δίδασκε και ο πατέρας του. Το 1936 εγκαταλείπει την αρχιτεκτονική και μετακομίζει στη Σουηδία όπου εκεί επικεντρώνεται στην αρχιτεκτονική και βιομηχανική φωτογραφία. Λίγο πριν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μεταναστεύει στις ΗΠΑ και ξεκινά να εργάζεται ως ανεξάρτητος φωτογράφος. Το 1943 εντάσσεται στο προσωπικό του φημισμένου περιοδικού Life παραμένοντας εκεί ως το 1962. Ο Feininger έγινε διάσημος για τις φωτογραφίες του στη Νέα Υόρκη, τον επιστημονικό χώρο αλλά και τη φύση. Ως δάσκαλος έγραψε ολοκληρωμένα εγχειρίδια για τη φωτογραφία που συνδύαζαν την πρακτική εμπειρία με τη σαφήνεια της παρουσίασης. Φωτογραφικός σκοπός του ήταν η τεκμηρίωση της ενότητας των φυσικών πραγμάτων με τις εικόνες του να υπογραμμίζουν τον σχεδιασμό και να αναπτύσσουν τις αρχές της απλότητας, της σαφήνειας και της οργάνωσης. Προτιμούσε την ασπρόμαυρη φωτογραφία για τον τονικό και γραμμικό της χαρακτήρα. Η φωτογραφία εδώ είναι μια από τις πιο αναγνωρίσιμες και πιο συχνά αναπαραχθείσες φωτογραφίες του περιοδικού Life. Είναι ένα εντυπωσιακό πορτρέτο του Dennis Stock που έκανε ο Andreas Feininger το 1951 αφ’ ότου ο Stock είχε πάρει το πρώτο βραβείο σε έναν διαγωνισμό για νέους φωτογράφους. Με την πρώτη ματιά ο εικονιζόμενος μοιάζει να είναι ένας καλυμμένος cyborg. Η ταύτιση ατόμου-μηχανής είναι μοναδική. Είναι το άτομο τμήμα μιας μηχανής ή είναι ένα ρομπότ με οργανικό παρελθόν που ολοκληρώνεται με την αναντιστοιχία φακών-ματιών; Η εικόνα εμφανίστηκε για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 1955, τέσσερα χρόνια αφ’ ότου τραβήχτηκε. Το σύντομο κείμενο που συνόδευε αυτή την εικόνα αλλά και μερικές ακόμη που έκανε ο Feininger, εξηγούσε σε κάποιο βαθμό τα πράγματα. Ο Andreas Feininger ήταν ένας σχολαστικός και υπομονετικός φωτογράφος που μερικές φορές σκεφτόταν για μήνες ένα θέμα πριν από τη λήψη της πρώτης φωτογραφίας. Μετά τη φωτογράφιση του Dennis Stock ο Feininger άφησε την εικόνα στην άκρη προκειμένου να κάνει κάποιες άλλες φωτογραφικές εργασίες που είχε αναλάβει. Όμως, στο πίσω μέρος του μυαλού του είχε πάντα τη σκέψη να κάνει μια σειρά από έντονης φόρμας πορτραίτα για να δείξει πώς κάποια εργαλεία ή όργανα που χρησιμοποιούν οι άνδρες στην εργασία ή την ψυχαγωγία τους γίνονται συχνά ένα σχεδόν αδιαίρετο τμήμα των ίδιων. Όποτε είχε λίγο ελεύθερο χρόνο ανάμεσα στις αναθέσεις του περιοδικού ο Feininger συνέχιζε να φωτογραφίζει για το θέμα προσθέτοντας κάθε φορά και μια εικόνα στη συλλογή του μέχρι που κάποια στιγμή η σειρά ολοκληρώθηκε. Στο εξαιρετικά χρήσιμο βιβλίο του John Loengard «LIFE Photographers: What They Saw» (Bulfinch Press, 1998), ο 85χρονος Feininger ρίχνει φως στο πώς έγινε η εικόνα: Είχα να κάνω το πορτρέτο αυτού του ατόμου και, ειλικρινά, δεν ήξερα πως ακριβώς να το κάνω. Ξεκινήσαμε να παίζουμε με διάφορους φωτισμούς και κάποια στιγμή μου λέει: Γιατί δεν δοκιμάζετε να χρησιμοποιήσετε ένα μόνο spotlight; Είπα εντάξει, και πήρα το spotlight. Eπικεντρώθηκα σε αυτόν και αντιλήφθηκα αμέσως τη δύναμη της εικόνας. Σήκωσε τη φωτογραφική του μηχανή και του λέω: Κράτα τη, κράτα τη… Κι αυτό ήταν… Κατά κάποιο τρόπο, το κάναμε από κοινού. Δουλέψαμε μαζί για να βγει αυτή η εικόνα. Έπρεπε να γίνει εξώφυλλο. Μερικοί άνθρωποι στο περιοδικό είπαν ότι αυτό θα ήταν το καλύτερο εξώφυλλο όλων, και άλλοι είπαν: Είναι φρικιαστικό! Δεν μπορούμε να το βάλουμε. Ως συνήθως, οι λάθος άνθρωποι κέρδισαν. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι το πορτρέτο του Feininger φυσικά και έκανε για εξώφυλλο. Γεννήθηκε για να γίνει εξώφυλλο κι έγινε τελικά στο βιβλίο του Loengard. Ο Andreas Feininger πέθανε τον Φεβρουάριο του 1999 και ο Dennis Stock τον Ιανουάριο του 2010. Αρκετές από τις φωτογραφίες τους συμπεριλαμβάνονται στις πιο διάσημες εικόνες του 20ου αιώνα και βρίσκονται σε γκαλερί και μεγάλα μουσεία σε όλο τον κόσμο.
Σημ. Στα χέρια του Dennis Stock βρίσκεται μια Leica IIIc με εξωτερικό σκόπευτρο παραγωγής 1940-1950.
Κείμενο: Δημήτρης Τσεβάς
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου